Andrzej Jerzmanowski urodził się 13 listopada 1946 roku w Warszawie. W 1969 roku ukończył studia na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, doktoryzował się na tym samym Wydziale w 1974 roku. Profesorem nauk biologicznych został w 1998 roku.

Jak mówi, już od najmłodszych lat interesował się tym, jak można - na gruncie reakcji chemicznych - wyjaśnić funkcjonowanie żywych organizmów.

"Później okazało się, że kluczowe znaczenie ma tu informacja o białkach i katalizowanych przez nie reakcjach, a ta zawarta jest w genach. Stąd krok do genetyki, nauki o dziedziczeniu i o funkcjonowaniu genów" - mówi profesor.

Jego zdaniem, rozwój technologii inżynierii genetycznej, w tym odczytanie w ostatnich latach pełnego zapisu DNA człowieka i wielu innych organizmów, uczynił z badań genetycznych podstawowe narzędzie całej biologii.

Do głównych zainteresowań naukowych prof. Jerzmanowskiego - jak sam mówi - należą molekularne mechanizmy rozwoju roślin i struktura chromatyny, "która jest m.in. podłożem pamięci komórkowej i systemu kontroli aktywności genów".

Pracuje na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i w Instytucie Biochemii i Biofizyki PAN. Jest także badaczem międzynarodowym w Instytucie Medycznym Howarda Hughes\\'a w Stanach Zjednoczonych.

Od 1999 roku jest dyrektorem Instytutu Biologii Eksperymentalnej Roślin UW. Kierowany przez niego zespół naukowców zajmuje się analizą mechanizmów i znaczenia biologicznego regulacji na poziomie chromatyny.

Za swój największy sukces naukowy uważa wykazanie, że ważna grupa białek strukturalnych, oddziałujących z DNA w chromosomach - histony typu H1, pełni istotne funkcje w regulacji rozwoju u roślin.

W latach 1976-1977 prof. Jerzmanowski przebywał na stażu w Portsmouth University, w Laboratorium Biofizyki, a w latach 1980-1981 był stypendystą zachodnioniemieckiej Fundacji Humboldta.

W latach 1988-1991 przebywał na stażu w Stanach Zjednoczonych na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkley, gdzie pracował w laboratorium prof. D. Cole\\'a.

Jest członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, a także członkiem Rad Naukowych Wydziału Biologii UW, Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie, Instytutu Genetyki Roślin PAN w Poznaniu oraz Ogrodu Botanicznego PAN w Warszawie.

Jest także laureatem wielu nagród i wyróżnień, m.in.: Medalu J. Marchlewskiego Komitetu Biochemii i Biofizyki PAN (2003), Nagrody Indywidualnej I st. Wydziału Nauk Biologicznych PAN (2001), nagrody Polskiego Towarzystwa Genetycznego za prace opublikowane w latach 1998-1999, nagrody im. profesora Hugona Steinhausa za książkę "Geny i ludzie" (1995).

Autor ponad 50 publikacji naukowych oraz artykułów popularyzujących biologię.

Profesor uważa, że w porównaniu z czasami, kiedy on zaczynał pracę naukowca, obecna biologia uległa znacznej technologizacji.

"Metody ustalania i analizy zapisu w DNA lub identyfikacji białek wykorzystują najnowsze osiągnięcia biologii, mikroelektroniki i informatyki. Współczesny adept tej dziedziny jest raczej bioinformatykiem, niż biologiem w klasycznym rozumieniu" - mówi.

Ocenia, że najbliższym celem genetyki jest odkrycie, w jaki sposób informacja zapisana w DNA wraz ze środowiskiem, w którym się znajduje, warunkują powstawanie organizmów o określonych cechach.

"Ryzykowne byłoby zbyt wczesne korzystanie z narzędzi umożliwiających przekształcanie DNA, np. w celu tworzenia ludzi o zmienionych cechach" - mówi przy tym prof. Jerzmanowski.

W wolnym czasie profesor uprawia turystykę pieszą, czyta książki historyczne i pamiętniki. Pasjonuje się historią Europy XIX i XX wieku.

Ma żonę i dwoje dzieci.

PAP - Nauka w Polsce - Bogusława Szumiec-Presch

Data publikacji: 20 czerwca 2004