Popularnonaukowe spotkania przy kawie organizowane są już przy kilku polskich ośrodkach akademickich. Śląska Kawiarnia, tworzona przy współpracy Uniwersytetu Śląskiego i Towarzystwa National Geographic, gości również w Internecie i na małym ekranie. Od września rozpoczną się regularne transmisje w ogólnopolskim paśmie TVP Kultura, a w wakacje można obejrzeć relacje z minionych spotkań w lokalnej stacji TVP Info Katowice. 

"Pragniemy, by nasze spotkania przybliżały odbiorcom zagadnienia wielu dziedzin życia. Tak, jak do tej pory, pomagać nam w tym będą nasi wyjątkowi goście" - mówi twórca i animator Kawiarni, dr Tomasz Rożek. Dzięki doświadczeniu w pracy dziennikarza naukowego i kontaktom w środowisku badaczy dr Rożek z powodzeniem znajduje rozmówców, którzy naświetlają gościom kawiarni interesujące ich problemy. Animator zaznacza jednak, że przed każdym spotkaniem musi się sporo uczyć.

Rzetelnych przygotowań wymagało m.in. spotkanie z prof. Słomczyńskim z Uniwersytetu Jagiellońskiego, współautorem tzw. pierwiastkowego systemu głosowania. "Rozmowa z matematykiem o matematyce jest trudna, a rozmowa w konwencji luźnego spotkania kawiarnianego może być samobójstwem. Profesor przysłał mi stos materiałów: od naukowych, przez popularnonaukowe, aż do artykułów w prasie codziennej. Skrupulatnie je przeczytałem, wynotowując sobie pytania i, dopiero po wyjaśnieniach, byłem gotowy, żeby usiąść z nim przy stole i rozmawiać" - wspomina Rożek.

Profesor okazał się wyśmienitym popularyzatorem. 2 sierpnia w TVP Info Katowice emitowany był program "Matematyka i demokracja" z jego udziałem. O słynnym "pierwiasku" pisał także serwis Nauka w Polsce.

Na 9 sierpnia planowana jest natomiast emisja odcinka dotyczącego kryminologii, w którym wystąpił dr Michał Gramatyka, adiunkt Katedry Kryminalistyki Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Ten specjalista kryminalistyk, zajmujący się ustalaniem śladów emocjonalnych, pokazywał wariograf, który na co dzień służy do przesłuchiwania przestępców.

Gramatyka opowiadał nie tylko o samym urządzeniu, ale również o zasadach przeprowadzania badania. Mówił o rodzajach zadawanych podczas przesłuchania pytań i wymaganiach co do kondycji podejrzanego. Okazało się, że wariograf nie wykrywa kłamstw, a jedynie rejestruje takie parametry fizjologiczne jak: oddech, ciśnienie krwi czy przewodnictwo elektryczne skóry. Ocena zarejestrowanych zmian pozwala następnie odpowiedzieć na pytanie, czy w psychice badanego znajdują tzw. ślady emocjonalno-pamięciowe mające związek z przestępstwem.

W tym samym spotkaniu wzięła również udział prof. Barbara Kożusznik, psycholog, która mówiła o portretach psychologicznych, komunikacji niewerbalnej i języku ciała, za pomocą którego człowiek nieświadomie zdradza ważne informacje.

16 sierpnia, w odcinku zatytułowanym "Nie takie GMO straszne jak nam serwują", widzowie będą mieli okazję spotkać się z genetyką. Goście kawiarni - prof. Ewa Bartnik (biolog molekularny i genetyk z Uniwersytetu Warszawskiego) oraz prof. Ewa Marchwińska - Wyrwał (ekolog z Śląskiego Uniwersytetu Medycznego) odpowiedzą na pytania dotyczące GMO i komórek macierzystych. Ich zdaniem nie ma żadnych naukowych dowodów na to, że produkty modyfikowane genetycznie są dla nas szkodliwe. Wiele natomiast świadczy o tym, że mogą one rozwiązać przynajmniej niektóre problemy związane z niedostateczną ilością wody czy głodem na świecie. Goście tej kawiarni naukowej nie mieli wątpliwości, że tym, co w rzeczywistości może zagrażać naszemu zdrowiu, są powszechnie używane pestycydy.

W drugiej części spotkania rozmawiali o wykorzystywaniu embrionalnych i dorosłych (nieembrionalnych) komórek macierzystych.

23 sierpnia wyemitowany będzie odcinek dotyczący chwytów marketingowych (link do naszej publikacji na ten temat).

PAP - Nauka w Polsce, Karolina Olszewska

kap