Choroba zwyrodnieniowa stawów (artroza) to najczęstsza przyczyna bólu stawów. Uszkodzenia chrząstki stawowej i innych struktur stawu prowadzą z czasem do niesprawności i obniżenia jakości życia. Chociaż choroby zwyrodnieniowej nie da się wyleczyć, możliwe jest zahamowanie jej postępu i poprawa funkcjonowania narządu ruchu.

Zawodowa piłka nożna to kontaktowy sport o wysokim ryzyku kontuzji. Szczególnie częste są urazy stóp i kostek, zwłaszcza skręcenia stawu skokowego oraz złamania kości śródstopia. Do urazów częściej dochodzi podczas meczów niż na treningach – rywalizacja z przeciwnikiem wymusza dużą prędkość, skoki i częste zmiany kierunku. Łatwo o bolesne urazy prowadzące do uszkodzenia tkanek, w tym chrząstki stawowej.

Naukowcy z University of Nottingham i kilku innych brytyjskich uczelni przebadali emerytowanych brytyjskich piłkarzy płci męskiej w okresie od sierpnia 2020 do października 2021 roku pod kątem przypadków, w których po zakończeniu kariery lekarz rodzinny zdiagnozował chorobę zwyrodnieniową stawów stopy/kostki lub przeprowadził operację przodostopia/kostki (https://doi.org/10.1093/rheumatology/keaf518).

Spośród 424 przebadanych emerytowanych zawodowych piłkarzy, 73 proc. badanych z chorobą zwyrodnieniową stawów zgłosiło urazy stopy lub kostki, a 75 proc. piłkarzy z chorobą zwyrodnieniową stawów zgłosiło leczenie zastrzykami z kortykosteroidów w trakcie swojej kariery.

Chociaż kontuzje są powszechne wśród zawodowych piłkarzy – prawie 25 proc. zawodników doznaje urazów stopy lub kostki w trakcie swojej kariery – powszechne stosowanie zastrzyków (kortykosteroidy, środki znieczulające miejscowo, osocze bogatopłytkowe, kwas hialuronowy) pozostaje kontrowersyjne ze względu na obawy dotyczące długoterminowych skutków ubocznych przy ograniczonych dowodach, które potwierdzałyby skuteczność takiego leczenia.

Iniekcje mogą łagodzić ból i umożliwić zawodnikom szybszy powrót do gry. Jednak leczenie może maskować ukryte uszkodzenia stawów i przyspieszać niszczenie ich struktury. Częste stosowanie zastrzyków może również nasilać uszkodzenia chrząstki, szczególnie w połączeniu z dużym obciążeniem fizycznym wymaganym w profesjonalnej piłce nożnej.

Emerytowani piłkarze z chorobą zwyrodnieniową stawów zgłaszali większą liczbę zastrzyków w jedną kostkę w ciągu sezonu, a wielu z nich otrzymywało więcej niż cztery zastrzyki w sezonie - to więcej niż zalecają lekarze.

Autorzy zastrzegają, że chociaż zastrzyki z kortykosteroidów są związane z wyższym wskaźnikiem występowania choroby zwyrodnieniowej stawów, nie musi to oznaczać, że zastrzyki zwiększają prawdopodobieństwo jej wystąpienia, ponieważ często są podawane po urazach, które mogły łączyć je z chorobą zwyrodnieniową stawów.

„Nasze wyniki jednoznacznie wskazują, że poważny uraz stopy lub kostki w trakcie kariery zawodnika jest istotnym, modyfikowalnym czynnikiem ryzyka choroby zwyrodnieniowej stawów w późniejszym okresie życia” – podsumował główny autor badania, Weiya Zhang z Universirt of Nottingham.

Paweł Wernicki (PAP)

pmw/ bar/