Polski laureat Ig Nobla w Studiu PAP: dla mnie to nagroda za ciekawość poznawczą

26.09.2025. Laureat Ig Nobla, prof. Marcin Zajenkowski z Wydziału Psychologii UW przed siedzibą Polskiej Agencji Prasowej w Warszawie. PAP/Radek Pietruszka
26.09.2025. Laureat Ig Nobla, prof. Marcin Zajenkowski z Wydziału Psychologii UW przed siedzibą Polskiej Agencji Prasowej w Warszawie. PAP/Radek Pietruszka

Polski laureat Ig Nobla prof. Marcin Zajenkowski z Uniwersytetu Warszawskiego powiedział w Studiu PAP, że wyróżnienie, które otrzymał to dla niego nagroda za ciekawość poznawczą; za zaciekawienie tym, jak działa świat i jak działają nawet proste rzeczy.

Ig Noble to humorystyczne odpowiedniki Nagród Nobla, przyznawane za prace naukowe, które „najpierw śmieszą, a potem skłaniają do myślenia”. Co jednak istotne, artykuły te były opublikowane w prestiżowych, recenzowanych czasopismach, a ich osobliwy charakter to tylko dodatkowy atut.

Tegorocznym laureatem w dziedzinie psychologii został prof. Marcin Zajenkowski z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Wyróżniono go za badania przeprowadzone wraz z prof. Gillesem Gignakiem (University of Western Australia), które wskazują, że pochwalenie kogoś za inteligencję wzbudza chwilowy narcyzm.

W Studiu PAP prof. Marcin Zajenkowski przyznał, że choć w pierwszej chwili był sceptycznie nastawiony wobec propozycji przyznania mu nagrody, to gdy zaczął o niej więcej czytać, przekonał się, że „jest to nagroda przede wszystkim za ciekawość poznawczą”. Jak opowiadał, u podłoża tych nagrodzonych badań leżało „zaciekawienie, jak działa świat, jak działają nawet proste rzeczy”.

Naukowiec opowiadał, że jego nagrodzony artykuł dotyczył badań eksperymentalnych, w którym osoby rozwiązywały test inteligencji. Następnie badacze podzielili je na dwie grupy. Jedna z nich usłyszała, że ich inteligencja jest wysoka, ponadprzeciętna, a druga – poniżej przeciętnej, niska. Następnie naukowcy obserwowali, jak się czują te osoby.

Okazywało się – kontynuował prof. Zajenkowski – że w tej pierwszej grupie chwilowy stan narcyzmu wzrastał; badani czuli się wyjątkowi. – Natomiast w tej drugiej grupie narcyzm był niższy – dopowiedział badacz.

Pytany, co w tych wynikach może być humorystycznego, prof. Zajenkowski powiedział, że narcyzm jest obecnie „dosyć popularnym terminem”. – Pokazaliśmy, że można go wywołać chwilowo, np. przez pochwałę inteligencji; więc jest to ciekawe, że można nim jakoś manipulować czy kształtować sytuacyjnie. Więc to może wywołuje uśmiech – mówił.

Ale z drugiej strony – kontynuował prof. Zajenkowski – nagrodzone badanie pokazuje też, że takie sytuacyjne wywoływanie narcyzmu może mieć długofalowe konsekwencje.

Jak przypomniał, narcyzm jest w psychologii pojęciem znanym od dawna, ale to w ostatnich kilku dekadach obserwuje się wzrost zainteresowania naukowców tym zjawiskiem.

Pytany o definicję narcyzmu wskazał, że jego istotą jest nadmierne skoncentrowanie się na sobie oraz poczucie uprzywilejowania i postawa roszczeniowości.

Rozmówca Studia PAP dodał, że cechę narcyzmu ma „każdy z nas” – ale w różnym stopniu. Jak wyjaśnił prof. Zajenkowski, narcyzm, jak każda cecha psychologiczna, ma częściowo podłoże genetyczne, ale znaczenie mają też inne czynniki środowiskowe, m.in. wychowanie. - Chodzi o kształtowanie przez rodzica nierealistycznego i nieadekwatnego do rzeczywistości obrazu dziecka – dopowiedział.

W kolejnych badaniach prof. Zajenkowski chce dalej zgłębiać związek inteligencji z narcyzmem. – Interesuje mnie, jak działa narcystyczny umysł – podkreślił.

Materiał wideo dostępny na stronie: https://wideo.pap.pl/pap-media,101/polski-laureat-ig-nobla-w-studiu-pap-dla-mnie-to-nagroda-za-ciekawosc-poznawcza,85397

Agnieszka Kliks-Pudlik (PAP)

akp/ bar/ lm/

Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.

Czytaj także

  • Fot. Adobe Stock

    Konkurs Chopinowski/ Jak pokonać tremę? Psycholożka: skup się tym, na co masz wpływ

  • Fot. Adobe Stock

    Głusi mają nowy słownik z terminologią prawną i medyczną w Polskim Języku Migowym (PJM)

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera