Prawie 400 decydentów z 25 państw członkowskich Unii Europejskiej zgromadziło się w Katowicach, aby wziąć udział w dorocznym spotkaniu partnerów projektu Joint Action Prevent NCD.

„Katowice stały się tak naprawdę dzisiaj na trzy dni centrum europejskiej debaty o zdrowiu publicznym” – powiedziała PAP dr Katarzyna Brukało, koordynatorka ds. współpracy z Unią Europejską w zakresie programów zdrowia publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, a także krajowa koordynatorka JA Prevent NCD w Polsce.

Podkreśliła, że celem spotkania w Katowicach było dzielenie się doświadczeniem i działanie, „nie tylko teoretyzowanie”.

„Profilaktyka nie potrzebuje więcej debat. My to wszystko już przegadaliśmy, mamy miliony raportów. Potrzebne jest po prostu działanie” – podkreśliła dr Brukało. „To nie jest konferencja z pięknymi światłami i kolorowym tłem. Tutaj mamy konkretnie zająć się tym, jak przestać o profilaktyce mówić, a zacząć działać” – dodała.

Projekt, który rozpoczął się w styczniu 2024 r., obejmuje 105 partnerów z 25 państw UE i ma budżet blisko 100 mln euro. To największe wspólne przedsięwzięcie Komisji Europejskiej w dziedzinie zdrowia publicznego.

„To największy projekt, jaki powstał w zakresie zdrowia publicznego” – zaznaczyła dr Brukało. „Komisja decyduje się na tego rodzaju działania, żeby państwa uczyły się współpracy” – dodała.

Wyjaśniła, że innowacyjnością projektu jest jego podejście: działania nie są podzielone według tematów (np. dieta czy aktywność fizyczna), ale według poziomów – od jednostki przez środowisko lokalne aż po krajowe i unijne regulacje.

„Postanowiliśmy to zrobić na zasadzie poziomu – od poziomu indywidualnego, czyli pojedynczego Kowalskiego, aż po wszelkiego rodzaju regulacje polityczne” – tłumaczyła dr Brukało.

Wśród 98 pilotaży realizowanych przez państwa członkowskie są działania proste i systemowe. Jako przykład ekspertka podała promowanie bardziej zrównoważonych zamówień publicznych żywności w instytucjach publicznych, ale też podawanie wody z kranu w restauracjach, zanim otrzymamy posiłek.

„Nawet 90 proc. zgonów w Europie jest spowodowanych niezakaźnymi chorobami przewlekłymi. To znaczy, że 9 na 10 Europejczyków umiera na choroby, którym jesteśmy w stanie zapobiegać” – podała koordynatorka projektu.

Według dr Brukały profilaktyka ma znaczenie ekonomiczne, gospodarcze, a nawet polityczne.

„Zdrowy obywatel to jest też zdrowy pracownik. Bardzo ciężko nam jest wydać złotówkę na to, żeby nie zachorować, ale żeby być zdrowym, to byśmy oddali wszystkie pieniądze świata” – podkreśliła.

Termin konferencji zbiega się z finałem polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, co pozwala na powiązanie jej priorytetów z międzynarodową dyskusją na temat zdrowia publicznego, w szczególności profilaktyki onkologicznej i współpracy na poziomie europejskim.

Konferencja odbywa się 16-18 czerwca w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. Patronem medialnym wydarzenia jest Polska Agencja Prasowa. (PAP)

jms/ joz/ mhr/