Na łamach „Nature Mental Health” opublikowano wyniki badania analizującego powiązania między genetyką, strukturą mózgu a zaburzeniami odżywiania u młodych ludzi. Jego autorzy odkryli, że proces dojrzewania mózgu, podczas którego zmniejsza się objętość i grubość kory mózgowej, odgrywa kluczową rolę w rozwoju niezdrowych nawyków żywieniowych, takich jak restrykcyjne diety czy emocjonalne objadanie się.

Badanie przeprowadzono na 996 nastolatkach z Anglii, Irlandii, Francji oraz Niemiec. Polegało ono na analizie danych medycznych uczestników, kiedy byli wieku 14 i 23 lat. Na podstawie wyników podzielono ich na trzy grupy: osoby jedzące zdrowo (42 proc.), osoby jedzące restrykcyjnie (33 proc.) i osoby jedzące emocjonalnie lub niekontrolowanie (25 proc.).

Osoby z grupy restrykcyjnej celowo ograniczały spożycie pokarmu w celu kontroli masy ciała i sylwetki. Natomiast osoby z grupy emocjonalnej reagowały na stres lub negatywne emocje epizodami objadania się.

Badanie wykazało, że młodzi ludzie przejawiający problemy ze zdrowiem psychicznym w wieku 14 lat – zarówno internalizacyjne (np. lęk i depresja), jak i eksternalizacyjne (np. nadpobudliwość, trudności z koncentracją) – byli bardziej narażeni na rozwój niezdrowych zachowań żywieniowych w wieku 23 lat. Problemy internalizacyjne nasilały się wraz z wiekiem, natomiast eksternalizacyjne nieco zmniejszały z upływem czasu. Ich ogólny poziom był wyższy wśród osób z emocjonalnym lub niekontrolowanym jedzeniem.

Następnie, dzięki analizie danych z obrazowania MRI, naukowcy przebadali proces dojrzewania mózgu w czasie. Chcieli zobaczyć, czy to, jak silnie zmniejsza się objętość i grubość kory mózgowej w okresie dojrzewania, koreluje z ryzykiem wystąpienia zaburzeń odżywiania.

Okazało się, że u osób przejawiających niezdrowe nawyki żywieniowe proces ten był opóźniony i mniej intensywny.

Badacze zauważyli, że szczególnie istotne w tym kontekście było opóźnione dojrzewanie móżdżku – obszaru mózgu odpowiedzialnego za kontrolę apetytu. Odkrycie to wyjaśnia ich zdaniem, dlaczego genetyczne ryzyko wysokiego BMI jest powiązane z rozwojem restrykcyjnych zachowań żywieniowych.

„Nasze wyniki ujawniły, w jaki sposób opóźnione dojrzewanie mózgu łączy genetykę, problemy ze zdrowiem psychicznym i zaburzenia odżywiania w młodym wieku dorosłym, podkreślając kluczową rolę rozwoju mózgu w kształtowaniu nawyków żywieniowych” - mówi Xinyang Yu z King’s College London, pierwsza autorka publikacji (http://dx.doi.org/10.1038/s44220-024-00354-7).

„Pokazując, że zaburzone zachowania żywieniowe są powiązane z różnymi trajektoriami objawów zdrowia psychicznego i rozwoju mózgu, nasze odkrycia mogą pomóc w opracowaniu bardziej spersonalizowanych metod leczenia i zapobiegania tego typu problemom” - dodał jej współpracownik dr Zuo Zhang.

Katarzyna Czechowicz (PAP)

kap/ agt/