"Zaproszeni przez nas eksperci zastanawiali się, jakie konsekwencje dla sposobu gospodarowania zielenią w miejskich założeniach parkowych i ogrodowych, zwłaszcza tych historycznych niesie za sobą zmiana klimatu" - wyjaśniła.

W dyskusji zorganizowanej pod honorowym patronatem Rektora Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego prof. dr. hab. Michała Zasady, udział wzięli m.in.: kierownik Działu Ogrodowego Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie Kamila Domańska, kierownik projektów Muzeum Pałacu w Wersalu Christopher Peignart, inżynier zieleni i kierowniczka projektów Muzeum Pałacu w Wersalu Véronique Ciampini, dr inż. Anna Majdecka-Strzeżek z SGGW oraz Robert Jancelewicz z Muzeum Łazienki Królewskie.

"Nie można zapominać, że miejskie parki i ogrody nie są terenami dzikiej roślinności, a realizacją pewnej koncepcji artystycznej: efektem jej zaprojektowania, planowania i profesjonalnej pielęgnacji. Otworzyliśmy dyskusję na ten temat w nadziei, że specjaliści zajmujący się zielenią miejską, ochroną zabytków i edukacją społeczną wspólnie będą potrafili wypracować mechanizmy, dzięki którym będziemy mogli zachować piękno historycznych ogrodów i parków dla przyszłych pokoleń" - wskazała dyrektorka Muzeum Łazienki Królewskie dr Marianna Otmianowska.

"Kluczowy jest stały monitoring stanu drzew, diagnoza fitosanitarna. Niektórych problemów nie można się zresztą całkiem ustrzec, ale można przygotować na nie drzewa – powiedział Christopher Peignart z Pałacu w Wersalu. Przypomniał on, że gwałtowna burza, jaka nastąpiła 26 grudnia 1999 r. wyłamała 18,5 tysiąca drzew.

"Dziś nasadzenia realizujemy z użyciem gatunków, które sadzono w XVII i XVIII wieku. Okazało się, że są one bardziej przystosowane do lokalnych warunków i mniej podatne na choroby niż drzewa, które w Wersalu sadzono w XIX i XX stuleciu" – powiedziała Veronique Ciampini z Pałacu w Wersalu. Francuska ekspertka podkreśliła, że "podejmując takie decyzje warto sięgać do dokumentacji sprzed wieków".

"Debata skupiła się na jednym z najważniejszych wyzwań współczesnej ochrony zabytków – konieczności dostosowania historycznych ogrodów do skutków zmiany klimatu, takich jak coraz częstsze ekstremalne zjawiska pogodowe, susze, intensywne opady oraz wichury" - wyjaśnia rzeczniczka Łazienek. "Eksperci podkreślili, że odporność ogrodów na te zmiany, staje się kluczowym aspektem ich ochrony" - dodała.

Podczas debaty poruszono kwestię bezpieczeństwa użytkowników ogrodów historycznych. Przypomniano sytuację w Parku Zdrojowym w Rabce, w którym brak odpowiedniej pielęgnacji drzew skutkował wypadkami śmiertelnymi. Dyskutowano o wprowadzeniu procedur bezpieczeństwa, technologii monitorujących oraz zarządzania terenami zieleni.

Dr inż. Anna Majdecka-Strzeżek przypomniała, że aktualna konserwatorska doktryna opiera się na zasadzie utrzymywania w ogrodach historycznych tych samych gatunków.

"Modele klimatyczne dowodzą, że drzewa z rodzimych gatunków, które dziś sadzimy, ze względu na zmianę klimatu za 30-50 lat będą żyły w warunkach dla siebie niekorzystnych, a ich utrzymanie będzie nie tylko trudne, ale i kosztowne – wskazał dyrektor warszawskiego Ogrodu Botanicznego prof. Marcin Zych.

13 i 14 lipca br. burze zniszczyło ponad 100 z ok. 9500 drzew rosnących w Łazienkach. "Najstarsi stażem pracownicy muzeum nie pamiętają takiej skali zniszczeń w ogrodach" - podkreśla rzeczniczka. W lipcu park był zamknięty dla zwiedzających. Odwołano wydarzenia kulturalne.

"Nawet drzewa, które bezpośrednio nie ucierpiały w trakcie burzy mogły stanowić niebezpieczeństwa dla naszych gości" - wyjaśniła Agata Zawora. (PAP)

Maciej Replewicz

mr/ dki/