Wspólne badania (DOI: 10.1038/s41562-024-01967-9) naukowców z Wielkiej Brytanii, Holandii, Włoch, Norwegii, USA i Niemiec wskazują na rosnące z wiekiem znaczenie inteligencji emocjonalnej w kształtowaniu wyników edukacyjnych. Pod tym względem motywacja i samoregulacja są równie ważne jak zdolności poznawcze. Znacząca rolę odgrywają w ich przypadku czynniki genetyczne, jednak pielęgnowanie tych cech (obok zdolności poznawczych) może przynieść istotne korzyści.

"Nasze badania podważają długo utrzymujące się założenie, że inteligencja jest głównym motorem osiągnięć akademickich" — wskazała dr Margherita Malanchini, starszy wykładowca psychologii na Queen Mary University of London. - "Znaleźliśmy przekonujące dowody na to, że umiejętności niepoznawcze — takie jak determinacja, wytrwałość, zainteresowania naukowe i wartość przypisana nauce — są nie tylko istotnymi predyktorami sukcesu, ale że ich wpływ rośnie z czasem".

W badaniu uczestniczyło ponad 10 000 dzieci w wieku od 7 do 16 lat, mieszkających w Anglii i Walii. Wykorzystano zarówno porównawcze badania bliźniaków, jak i analizy DNA, aby zbadać złożone współdziałanie między genami, środowiskiem i wynikami w nauce.

Analizując DNA, naukowcy uzyskali genetyczny obraz predyspozycji dziecka do tych umiejętności.

"Odkryliśmy, że efekty genetyczne związane z umiejętnościami niepoznawczymi pozwalają w coraz większym stopniu przewidzieć osiągnięcia w nauce w latach szkolnych, w rzeczywistości ich wpływ prawie się podwaja między 7 a 16 rokiem życia" — wyjaśnia dr Andrea Allegrini z University College London. - "Pod koniec obowiązkowej edukacji predyspozycje genetyczne do umiejętności niepoznawczych były równie ważne, jak te związane ze zdolnościami poznawczymi w przewidywaniu sukcesów akademickich".

Nowe odkrycie podważa tradycyjny pogląd, jakoby osiągnięcia edukacyjne były w dużej mierze determinowane przez inteligencję. Zamiast tego badanie sugeruje, że emocjonalne i behawioralne cechy dziecka, uwarunkowane zarówno genami, jak i środowiskiem, odgrywają kluczową rolę.

Autorzy podkreślają jednak również znaczenie środowiska. Porównując rodzeństwo, byli oni w stanie wyizolować wpływ wspólnego środowiska rodzinnego z czynników genetycznych.

Wyniki badania mają głębokie implikacje dla edukacji. Uznając krytyczną rolę umiejętności niepoznawczych, szkoły mogą opracować ukierunkowane interwencje, aby wspierać rozwój emocjonalny i społeczny uczniów wraz z ich nauką akademicką.

"Nasz system edukacji tradycyjnie skupiał się na rozwoju poznawczym" — zaznaczyła dr Malanchini. "Nadszedł czas, aby przywrócić równowagę i nadać równą wagę pielęgnowaniu umiejętności niepoznawczych. Dzięki temu możemy stworzyć bardziej inkluzywne i efektywne środowisko edukacyjne dla wszystkich uczniów".

Autorzy podkreślają również potrzebę dalszych badań nad złożoną współzależnością między genami, środowiskiem i edukacją. Dzięki zrozumieniu tych czynników, edukatorzy i decydenci mogą opracować skuteczniejsze strategie wspierające ogólny rozwój uczniów i osiąganie lepszych wyników edukacyjnych.(PAP)

Paweł Wernicki

pmw/ zan/