Księżycowy lądownik Odysseus stracił zasilanie i wszedł w stan uśpienia

Intuitive Machines, firma lotnicza z Teksasu, której NASA zapłaciła 118 milionów dolarów za zbudowanie i wysłanie Odysseusa, poinformowała, że jej zespół kontroli naziemnej otrzymał w czwartek ostateczną "pożegnalną transmisję" z sondy, zanim przestała funkcjonować na południowym biegunie Księżyca.

"Spokojnej nocy, Odie. Mamy nadzieję, że jeszcze coś od ciebie usłyszymy" - napisali inżynierowie używając zdrobniałej formy nazwy lądownika. Ocenili, że lądownik okazał się być bardziej wytrzymały niż się spodziewano.

Firma wcześniej zapowiadała, że jej zespoły zaprogramują Odysseusa, aby "zadzwonił do domu", czyli do centrum kontroli w Houston, jeśli otrzyma wystarczająco dużo energii słonecznej, aby obudzić się za trzy tygodnie.

Przewidywała, że sonda najprawdopodobniej wyczerpie baterie w środę wieczorem, tuż po szóstym dniu na Księżycu, gdy słońce opadło nisko nad horyzontem księżycowym, a regeneracja zasilania z baterii słonecznych stała się niewystarczająca.

Jak przypomniał Reuter lądownik Nova-C, w kształcie sześciokątnego cylindra o wysokości 4 metrów został wyniesiony w kosmos 15 lutego z Centrum Kosmicznego im. Kennedy'ego na Florydzie na rakiecie Falcon 9 dostarczonej przez SpaceX Elona Muska. Dotarł na orbitę Księżyca sześć dni później.

Pojazd miał problemy z nawigacją, złamał jedną z nóg i wylądował w ostro przechylonej pozycji, co utrudniło jego działanie i realizację celów naukowych.

Według Intuitive Machines problem z nawigacją wystąpił z powodu błędu ludzkiego. Zespoły gotowości do lotu zapomniały odblokować ręcznie bezpiecznik przed startem, uniemożliwiając późniejsze włączenie urządzenia naprowadzanego laserem i zmuszając inżynierów do pośpiesznego improwizowania. Zdjęcie opublikowane w środę pokazało Odysseusa po wylądowaniu na powierzchni Księżyca z uszkodzonym podwoziem.

Jak wyjaśniła firma dwie z anten lądownika zostały wyłączone a panele słoneczne były zwrócone w niewłaściwym kierunku.Zdaniem NASA mimo kłopotów udało się zdobyć pewne dane ze wszystkich sześciu programów naukowych. Podkreślono, że było to pierwsze "miękkie" lądowaniem na Księżycu w historii komercyjnie wyprodukowanym i operowanym statkiem kosmicznym.

NASA i Intuitive uznały misję jako kluczowy przełom w nowym rozdziale eksploracji Księżyca. Odysseus był także pierwszą amerykańską sondą, która dokonała kontrolowanego obniżenia na powierzchnię Księżyca od czasu ostatniej załogowej misji w ramach programu Apollo agencji NASA w 1972 roku.

Była to również pierwsza wyprawa w ramach programu NASA Artemis, którego celem jest wysłanie kilku kolejnych komercyjnych lądowników w misjach badawczych na Księżyc przed wznowieniem lotów załogowych.

Z Nowego Andrzej Dobrowolski (PAP)

ad/ jm/