Wcześniejsze badania oparte na obliczeniach dotyczących wpływu sił pływowych wywieranych przez Księżyc na Ziemię wskazywały, że doba wydłuża się szybciej – około 2,3 milisekundy na stulecie. Gdyby naprawdę tak było, dodatkowa minuta pojawiłaby się już za 2,6 miliona lat.

"To bardzo powolny proces" – powiedział AFP jeden z głównych autorów badań - Leslie Morrison, emerytowany astronom z Royal Greenwich Observatory w Wielkiej Brytanii. - "Szacunki są przybliżone, ponieważ siły geofizyczne działające podczas obrotu Ziemi nie muszą być stałe w tak długim okresie. Wpływ zdarzeń takich jak zlodowacenia może zakłócać proste ekstrapolacje".

Aby obliczyć dokładny czas zaćmień Słońca i Księżyca oglądanych z powierzchni naszej planety, Morrison i jego zespół wykorzystali teorie grawitacyjne dotyczące ruchu Ziemi dookoła Słońca oraz Księżyca dookoła Ziemi.

Następnie obliczyli, z jakich punktów na Ziemi zaćmienia byłyby widoczne i porównali wyniki z obserwacjami zaćmień, jakich dokonywali starożytni Babilończycy, Chińczycy, Grecy, Arabowie oraz średniowieczni Europejczycy. Na przykład dane babilońskie odczytane zostały przez ekspertów z tabliczek klinowych przechowywanych w British Museum.

Analiza wykazała niezgodności pomiędzy przewidywanym a rzeczywistym miejscem obserwacji zaćmień. Niezgodności te są miarą zmian tempa obrotu Ziemi od roku 720 przed naszą erą, gdy starożytne cywilizacje dokonały pierwszych zapisów danych dotyczących zaćmień.

Jak wyjaśniają autorzy, na obrót Ziemi wpływają takie zjawiska, jak spowalniający ją Księżyc, zmiany kształtu związane z topnieniem lodów, oddziaływania elektromagnetyczne pomiędzy płaszczem Ziemi a jej jądrem oraz zmiany średniego poziomu morza.

Coraz wolniejszy ruch Ziemi sprawia, że bardzo precyzyjne zegary muszą a być co kilka lat dostrajane, by zachować synchronizację z ruchem obrotowym naszej planety.(PAP)

pmw/ zan/