Wielorybom plączą się fiszbiny
Fiszbiny, dzięki którym wieloryby odcedzają plankton z wody morskiej plączą się, by lepiej pełnić swoją funkcję - informuje „Journal of Experimental Biology”.
Profesor Alexander J. Werth z Hampden-Sydney College w stanie Virginia badał sposób chwytania pokarmu przez wieloryba grenlandzkiego (Balaena mysticetus), zwanego tez walem grenlandzkim oraz długopłetwca (Megaptera novaeangliae), zwanego też humbakiem. Wieloryby te chwytają drobne organizmy za pomocą fiszbinów - rogowych płyt o postrzępionych brzegach z ”frędzlami”, które przypominają końskie włosie.
Jak się okazało, przepływ wody powoduje splątywanie się fiszbinowych włókien, dzięki czemu powstaje gęsta sieć. Dlatego wielki wieloryb grenlandzki może odżywiać się drobnymi widłonogami, których ciało ma poniżej milimetra długości. W paszczy wieloryba są setki fiszbinów.
Profesor Werth badał właściwości fiszbinu, którego budulcem jest keratyna, białko identyczne jak w naszych paznokciach czy włosach. Fiszbinowe płyty składają się z trzech warstw, przy czym warstwa włóknista znajduje się pomiędzy dwiema gładkimi.
Podczas gdy wieloryby grenlandzkie odcedzają drobne skorupiaki pływając z otwartą paszczą, humbaki głęboko nurkują, aby łapać drobne rybki. „Frędzle” fiszbinów wala grenlandzkiego są cztery razy dłuższe niż humbaka.
Próbki fiszbinów zostały umieszczone w specjalnie zaprojektowanym zbiorniku z zamkniętym obiegiem wody, aby sprawdzić, jak zachowują się w warunkach zbliżonych do naturalnych. Jak się okazało fiszbiny są filtrem o dynamicznie zmieniających się właściwościach – ich porowatość zależy od wywieranej przez wodę siły, kąta nachyleni względem kierunku ruchu oraz przepływu poprzez paszczę wieloryba, ponieważ luźnie „włosy” splątują się ze sobą. Filtracja jest najefektywniejsza, jeśli fiszbiny są usytuowane prostopadle do kierunku przepływu wody – i taka właśnie jest ich pozycja w paszczy wieloryba.
O ile typowa dla żerującego wala grenlandzkiego prędkość pływania powodowała splątywanie się „frędzli”, to przy większej szybkości zaczynały się rozplątywać i traciły zdolność do filtrowania. O dziwo, pomimo odmiennego sposobu odżywiania fiszbiny humbaka zachowywały się podobnie jak w przypadku wieloryba grenlandzkiego.(PAP)
pmw/ tot/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
