Śląskie/ 190 mln zł unijnej dotacji na Śląskie Interdyscyplinarne Centrum Chemii

O przyznaniu dotacji dla Uniwersytetu Śląskiego na ten cel poinformował w poniedziałek na platformie X (d. Twitter) marszałek woj. śląskiego Jakub Chełstowski.

„Niemal 190 mln zł z Funduszy Europejskich dla Śląskiego 2021-27 trafi do Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na budowę Śląskiego Interdyscyplinarnego Centrum Chemii. Ta inwestycja wzmocni nie tylko Uniwersytet Śląski, ale także zwiększy przewagę konkurencyjną oferty naukowej i badawczej woj. śląskiego” - napisał marszałek.

Chodzi o rozstrzygnięcie jednego z kolejnych naborów programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego (FE SL), czyli następcy Regionalnego Programu Operacyjnego Woj. Śląskiego na lata 2014-20. FE SL jest oparty o środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego +, a także o nowy instrument Fundusz Sprawiedliwej Transformacji (FST - 2,2 mld euro). Razem FE SL to 5,1 mld euro.

Europejski Mechanizm Sprawiedliwej Transformacji (Just Transition Mechanism – JTM) ma odpowiadać na wyzwania społeczne i gospodarcze w europejskich regionach górniczych. W Polsce został umieszczony w regionalnych programach operacyjnych regionów węglowych. Ogółem do woj. śląskiego ma trafić ze źródeł finansowania FST ok. 2,2 mld euro - zapisanych w tzw. priorytecie 10. FE SL.

Projekt Interdyscyplinarnego Centrum Chemii Uniwersytetu Śląskiego został wybrany do dofinansowania w trybie niekonkursowym w poddziałaniu 10.3. ”Infrastruktura szkolnictwa wyższego na potrzeby transformacji” programu FE SL.

Uniwersytet Śląski prezentował założenia inwestycji wiosną ub. roku. Jak podano wówczas, sześciokondygnacyjna siedziba centrum powstanie w kampusie uczelni między rektoratem, a wydziałem humanistycznym UŚ. Celem ma być zapewnienie infrastruktury naukowej i dydaktycznej zorientowanej na potrzeby zielonej gospodarki, niwelowania skutków działalności przemysłowej oraz prowadzenia transformacji energetycznej w regionie.

Rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. Ryszard Koziołek akcentował rolę planowanego centrum jako instrumentu przynoszenia korzyści społeczeństwu i otoczeniu społeczno-gospodarczemu.

„Projekt ten wpisuje się w szerszy sposób myślenia o świecie akademickim oraz o uczelniach miasta i regionu, a mianowicie w ideę Zielonej Strefy Nauki. Będzie to miejsce pokazujące, że nauka przynosi korzyści społeczne oraz może uczestniczyć w przekształcaniu środowiska życia i pracy w przestrzeń zdrową i pożyteczną dla mieszkańców” - sygnalizował prof. Koziołek.

Zakończenie projektowania budynku przewidziano na drugi kwartał 2024 r. Projektantem jest Aleksander Mirek z firmy KONTRAPUNKT architektura. Elewacja ma nawiązywać do górniczej przeszłości regionu, a dach - z zielonym labiryntem - ma być ogólnodostępny z dwóch stron obiektu.

Przedstawiciele uczelni sygnalizują, że rozwój nauk chemicznych i biologicznych ma szczególne znaczenie dla woj. śląskiego, wobec m.in. wielowiekowej, przemysłowej eksploatacji, która zdewastowała środowisko naturalne i zdrowie wielu pokoleń mieszkańców. Trwająca transformacja ma ogromny wpływ na społeczność regionu i wymaga działań, także w tej dziedzinie.

Jak tłumaczył wiosną ub. roku dyrektor Instytutu Chemii UŚ prof. Robert Musioł, dziś chemię uprawia się inaczej, niż w przeszłości. „Wcześniej było to przede wszystkim poszukiwanie nowych związków i substancji, a teraz jest to racjonalne projektowanie właściwości i na tym skoncentrowane są badania prowadzone w Instytucie Chemii UŚ” - wyjaśniał naukowiec.

Dlatego rolą centrum ma być m.in. pogłębianie współpracy z gospodarką szczególnie w zakresie materiałów funkcjonalnych stosowanych w ekologicznej energetyce, medycynie i farmacji, ochronie środowiska, elektronice, fotonice, przemyśle maszynowym czy też lotniczym, w tym materiałów biodegradowalnych i służących poprawie jakości życia i środowiska naturalnego. (PAP)

Mateusz Babak

mtb/ mmu/