Po raz pierwszy udało się zidentyfikować rodzinę neandertalczyków. Umożliwiły to badania genetyczne próbek kości, pobranych z jaskini na Syberii – informują naukowcy na łamach tygodnika "Nature".
Zbadano 17 szczątków, pochodzących od 13 osobników. Wśród nich było siedmiu mężczyzn i sześć kobiet, w tym osiem osób dorosłych i pięcioro dzieci i nastolatków. Badania prowadził zespół z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka (Niemcy).
Okazało się, że analizy genetyczne pozwoliły na ustalenie pokrewieństwa wśród neandertalczyków. Zidentyfikowano ojca i nastoletnią córkę, a także spokrewnioną kobietę – babkę lub ciotkę dziecka – oraz nastoletniego kuzyna. Znalezisko pochodzi z syberyjskiej jaskini Czagjarskaja, datowane zaś jest na 54 tys. lat.
"Niesamowite jest, że pochodzą oni z tego samego czasu. Oznacza to, że należeli zapewne do tej samej społeczności. Po raz pierwszy zatem badania genetyczne pozwalają nam na wgląd w społeczną organizację neandertalskiej wspólnoty” – opisuje główny autor artykułu, Laurits Skov.
Inny uderzający wniosek z badań to bardzo niskie zróżnicowanie genetyczne neandertalskiej grupy. Było dużo niższe niż jakiejkolwiek historycznej lub obecnej grupy ludzkiej, którą badano. Najbardziej przypomina niskie zróżnicowanie u zagrożonych gatunków na skraju wyginięcia.
Pierwszy, szkicowy genom neandertalczyka, opublikowano w 2010 r. na łamach tygodnika „Science”. Zespołem naukowców kierował Svante Paabo, pracujący w Instytucie Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka. Za osiągnięcia w zakresie badania prehistorycznego DNA Paabo otrzymał tegoroczną nagrodę Nobla.
W tym samym roku zespół pod kierunkiem Paabo zsekwencjonował DNA pobrane z kości palca z jaskini Denisova na Syberii. Dzięki temu odkryto kolejnych, obok neandertalczyków, wymarłych krewniaków ludzi – denisowian.
Dalsze badania wykazały, że neandertalczycy i denisowianie zamieszkiwali ten sam obszar południowej Syberii przez setki tysięcy lat, wchodząc ze sobą w interakcje. Odkryto na przykład szczątki dziecka, którego ojciec był denisowianinem, a matka neandertalką.
Jaskinia Czagjarskaja leży ok. 100 km od jaskini Denisova. Co ciekawe, DNA neandertalczyków z jaskini Czagjarskiej nie wykazuje śladu interakcji z denisowianami. Naukowcy prześledzili, że takich kontaktów nie było przez przynajmniej 20 tys. lat.
Ustalono również, że w badanej społeczności obowiązywała zasada patrylokalności, to znaczy kobiety przenosiły się, aby zamieszkać w miejscu przebywania swoich partnerów. Odwrotna zasada – matrylokalności – oznacza, że mąż przenosi się do rodziny żony. (PAP)
krx/ zan/
