Nauka dla Społeczeństwa

19.03.2024
PL EN
09.12.2019 aktualizacja 09.12.2019

Metformina i jej zaskakujący związek ze zdrowym starzeniem się

Fot. Fotolia Fot. Fotolia

Naukowcy wiedzą już, dlaczego metformina - najczęściej przepisywany lek na cukrzycę typu 2 i bohater ostatnich doniesień medialnych - może wydłużać długość życia i poprawiać ogólny stan zdrowia w podeszłym wieku. O swoim odkryciu poinformowali na łamach „Cell Reports”.

Metformina to najpopularniejszy lek przeciwcukrzycowy na świecie. Zapewnia wysoką skuteczność w kontrolowaniu poziomu glukozy we krwi, choć naukowcy cały czas nie ustalili, jak dokładnie wygląda mechanizm, który zapewnia ten efekt.

W swoim najnowszym badaniu grupa dr. Reubena Shawa z Salk Institute for Biological Studies (USA) postanowiła wykorzystać nowatorską technologię, aby zbadać to zagadnienie. Okazało się, że wspomniany lek aktywuje lub wyłącza całą masę różnych "przełączników" biochemicznych w wielu procesach komórkowych, co nie tylko zapewnia efekt terapeutyczny w leczeniu cukrzycy, ale też daje dodatkowe korzyści.

"Otrzymane wyniki pozwoliły nam wreszcie zrozumieć, na czym opiera się działanie metforminy. Jednocześnie wyjaśniły to, co wykazały wcześniejsze badania - że dodatkowym skutkiem stosowania tej substancji jest przedłużenie życia i poprawa stanu zdrowia na starość - mówi dr Shaw. - I są to naprawdę zaskakujące odkrycia".

Wcześniej jedynym szlakiem biochemicznym, o którym wiadomo było, że jest aktywowany przez metforminę, był szlak AMPK (kinazy białkowej aktywowanej przez AMP). Dowiedziono, że podanie leku aktywuje AMPK, co z kolei hamuje wytwarzanie glukozy w wątrobie.

Jednak dr Shaw podejrzewał, że metformina może działać także przez inne, nie tylko AMPK, ścieżki.

Wraz ze swoim zespołem opracował więc nowy system do badania kinaz - białek przenoszących grupy fosforanowe, które są kluczowymi przełącznikami (aktywatorami lub dezaktywatorami) różnych procesów komórkowych, i które mogą być bardzo szybko modulowane przez metforminę. Korzystając z tej technologii naukowcy zdołali zidentyfikować setki procesów, które działają w oparciu o te zależne od metformin "przełączniki" - i jednocześnie mogą mieć związek ze zdrowym starzeniem się.

Badaczy interesowało m.in., jakie ścieżki są regulowane przez metforminę w wątrobie. Okazało się, że lek włącza tu takie kinazy (a wraz z nimi - całe szlaki), których nikt się nie spodziewał. Wiele z nich było całkowicie niezależnych od AMPK.

Dwie kinazy, które szczególnie zaciekawiły naukowców, to: kinaza białkowa D i MAPKAPK2. Oba związki były dotąd słabo poznane, ale wiadomo było, że mają pewien związek ze stresem komórkowym, co może je łączyć z efektem przedłużenia długości życia i poprawą ogólnego stanu zdrowia. Zespół Shawa dowiódł, że właśnie tak jest.

"Wcześniej nigdy nie wyobrażaliśmy sobie, że akurat te dwie kinazy mają cokolwiek wspólnego z metforminą - opowiada Shaw. - Otrzymane wyniki dramatycznie poszerzyły naszą wiedzę na temat tego, w jaki sposób lek ten wywołuje łagodny stres, który - poprzez kolejne procesy - przywraca równowagę metaboliczną, co wiąże się z takimi korzyściami, jak zdrowsze starzenie się organizmów modelowych czy wydłużenie życia".

"Główne pytania dotyczą teraz, jak można by wykorzystać metforminę do zapewnienia wymienionych wyżej korzyści nie tylko cukrzykom, ale i innym osobom" - podsumowuje autor pracy.

Więcej - na stronie. 

kap/ zan/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024