W projekcie Ustawy zmieniającej niektóre inne ustawy w celu poprawy prawnego otoczenie działalności innowacyjnej - przygotowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a przyjętym przez rząd 10 października - przewidziano zmiany mające na celu likwidację lub ograniczenie barier w prowadzeniu działalności innowacyjnej oraz podniesienie atrakcyjności podatkowych instrumentów wsparcia działalności innowacyjnej w Polsce.

Według projektodawców projekt ustawy stanowi odpowiedź na postulaty różnych środowisk, w szczególności przedsiębiorców, jednostek naukowych oraz inwestorów. Stanowi także realizację zobowiązań wynikających ze Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju.

Jak mówił w czwartek, podczas pierwszego czytania ustawy w Sejmie, wiceminister nauki Łukasz Szumowski, projekt stanowi realizację celu, wskazanego w expose premier Beaty Szydło, czyli "stworzenia warunków do pogłębienia współpracy nauki z biznesem". Przypomniał, że jest to drugi etap prac, po uchwalonej w listopadzie 2016 r. tzw. pierwszej ustawie o innowacyjności.

Zaproponowane w projekcie ustawy zmiany dotyczą ulgi B+R, czyli prawa do odliczenia od podstawy opodatkowania określonej kwoty kosztów poniesionych przez przedsiębiorcę na działalność badawczo-rozwojową (kosztów kwalifikowanych). Podwyższona ma zostać kwota maksymalnego odliczenia wszystkich kosztów kwalifikowanych na działalność B+R od podstawy obliczenia podatku do 100 proc., a dla przedsiębiorców mających status centrum badawczo-rozwojowego – do 150 proc.

Projekt zakłada również umożliwienie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) i Narodowemu Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) korzystania z instrumentów finansowych oraz udzielania pomocy finansowej o charakterze zwrotnym (np. pożyczki, poręczenia oraz wsparcie kapitałowe). Ma to pozwolić PARP i NCBR na większą elastyczność w realizacji swoich zadań oraz na optymalizację inwestycyjną. Zastosowanie mechanizmów zwrotnych umożliwi zwrot kapitału po 2023 r. Zwrot ten będzie mógł stanowić źródło dalszego wsparcia polskiej polityki innowacyjnej.

W projekcie zaproponowano również wzmocnienie roli Urzędu Dozoru Technicznego (UDT). Chodzi o umożliwienie wsparcia przez UDT jednostek naukowych i instytucji kultury działających na rzecz poszerzania świadomości podmiotów m.in. wytwarzających i eksploatujących urządzenia techniczne oraz popularyzujących wiedzę techniczną.

Oprócz tego proponowane zmiany zwiększają zakres działania spółek celowych tworzonych przez uczelnie, instytuty badawcze i instytuty naukowe Polskiej Akademii Nauk (PAN). Obok prowadzenia działalności związanej z komercjalizacją bezpośrednią i pośrednią spółki celowe mogłyby również prowadzić działalność gospodarczą, pod warunkiem wyodrębnienia tej działalności pod względem organizacyjnym i finansowym. Ma to umożliwić spółkom celowym efektywniejszą działalność, np. realizację badań zleconych przez przedsiębiorstwa czy usług doradczo-biznesowych przy wykorzystaniu potencjału badawczo-rozwojowego uczelni i jednostek macierzystych.

Dzięki tym zmianom spółki celowe będą mogły mieć status tzw. jednego okna, jeżeli chodzi o komunikację i współpracę jednostki macierzystej (zwłaszcza uczelni) z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Projekt ustawy umożliwia również uczelniom, instytutom badawczym i instytutom naukowym PAN tworzenie tzw. spółek infrastrukturalnych. Chodzi tutaj o realizację przedsięwzięć dotyczących infrastruktury badawczej lub zarządzanie nimi.

W projekcie ustawy zaproponowano również możliwość ubiegania się o status centrum badawczo-rozwojowego przez przedsiębiorców prowadzących w przeważającej części działalność badawczo-rozwojową, ale osiągających przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowanych w wysokości niższej od dotychczas wymaganej przepisami ustawy. O status centrum badawczo-rozwojowego będą mogli ubiegać się przedsiębiorcy, których przychody z wymienionych źródeł mieszczą się w granicach od 2,5 do 5 mln zł. Równocześnie jednak ich przychody netto ze sprzedaży wytworzonych przez siebie usług badawczo-rozwojowych będą musiały stanowić co najmniej 70 proc. przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych.

Ponadto, projekt przewiduje rozszerzenie monitoringu karier zawodowych. W tym momencie prowadzony przez ministra szkolnictwa wyższego monitoring obejmuje jedynie absolwentów. Po zmianach system ten ma objąć również okres studiów (pierwszego, drugiego stopnia, jednolitych studiów magisterskich, studiów doktoranckich) oraz uczestników studiów doktoranckich i osób, które uzyskały stopień doktora.

Zgodnie z projektem, ustawa wejdzie w życie po 30 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem kwestii podatkowych, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2018 r.(PAP)

Nauka w Polsce

kflo/ pif/ agt/