Dlaczego ludzie współcześni zastąpili neandertalczyków w Europie ok. 40 tys. lat temu? Jedna z hipotez sugeruje, że neandertalczycy nie umieli rozszerzyć swojej diety i uparcie trwali przy mięsie dużych ssaków roślinożernych - koni, żubrów i mamutów. W tym samym czasie nasi przodkowie sięgali po coraz to inne nowości, m.in. ryby. Część naukowców sądzi, że to właśnie ich duża plastyczność, jeśli chodzi o pokarm, miała im dać przewagę w konkurencji z neandertalczykami, i zadecydować o ostatecznym sukcesie.

Hipoteza na temat dietetycznych różnic pomiędzy ludźmi współczesnymi a neandertalczykami bazuje na badaniach kości zwierząt znajdowanych w jaskiniach zajmowanych przez oba gatunki. Resztki ich uczt, o ile w ogóle przetrwały, dają pewne pojęcie na temat ich diety. Nigdy jednak nie można wykluczyć udziału dużych drapieżników, przebywających w jaskiniach na zmianę z naszymi przodkami czy krewnymi.

Taka wątpliwość dopadła badaczy jednej z jaskiń Kaukazu, położonej na północnych zboczach góry Kudaro 3. Znalezione w niej fragmenty szkieletu dużego łososia (migrującego w tym regionie z morza do rzek na tarło), znajdowały się w warstwach ze środkowego paleolitu, których wiek określono na 42-48 tys. lat. Zdaniem naukowców warstwa ta jest pozostałością po neandertalczykach.

Szczątki mogą zatem sugerować, że neandertalczycy jadali ryby - twierdzą prof. Herve Bocherens z niemieckiego Uniwersytetu Tybingi wraz z kolegami z Instytutu Zoologicznego Rosyjskiej Akademii Nauk w Sant Petersburgu i z Królewskiego Belgijskiego Instytutu Nauk Naturalnych w Brukseli. Wstępnie naukowcy wzięli jednak pod uwagę, że szkielet łososia mogły przywlec do jaskini żyjące tam przez jakiś czas duże drapieżniki, np. niedźwiedzie (Ursus kudarensis) czy lwy jaskiniowe (Panthera spelaea).

Aby sprawdzić, czy morskie ryby padły ofiarą tych drapieżników, naukowcy analizowali znalezione w jaskini kości pod kątem zawartości różnych izotopów węgla, azotu i siarki. Potem porównali wyniki uzyskane dla drapieżników i samych ryb. Jak twierdzą, niedźwiedzie jaskiniowe łososi praktycznie w ogóle nie tykały, żywiły się bowiem niemal wyłącznie roślinami, podobnie jak współczesne im, europejskie niedźwiedzie jaskiniowe. Z kolei jaskiniowe lwy nie jadały ryb, tylko większe ssaki roślinożerne, żyjące głównie na stepach.

Skoro ani niedźwiedzie, ani lwy jaskiniowe nie były odpowiedzialne za pozostawienie szczątków ryb w jaskini, może to oznaczać, że są to resztki po neandertalczyku. Prof. Bocherens poszedł krok dalej i zakwestionował hipotezę nt. ewolucyjnej przewagi ludzi współczesnych, która miałaby wynikać z ich lepszej diety. "Badanie to dostarcza pośredniego argumentu dla teorii mówiącej, że gatunki człowiekowate ze środkowego paleolitu, prawdopodobnie neandertalczycy, mogły się żywić rybami, o ile miały do nich dostęp. Zatem diety neandertalczyków i ludzi współczesnych nie były tak znów bardzo różne" - mówi Bocherens. Jak dodaje, o wymarciu neandertalczyków musiało zdecydować coś więcej, niż wyłącznie uboga dieta. (PAP)

zan/ ula/