Naukowcy apelują o zrównoważone wykorzystanie biomasy leśnej w produkcji energii

List, który powstał z inicjatywy Instytutu Spraw Obywatelskich, podpisali naukowcy – specjaliści zajmujący się środowiskiem i klimatem z najważniejszych ośrodków naukowych i badawczych z całej Polski.

Autorzy listu zwracają uwagę, że bioenergia z biomasy leśnej przez długi czas była postrzegana jako odnawialna i neutralna pod względem emisji dwutlenku węgla, tak jak energia słoneczna i wiatrowa. Jednak - jak piszą - rosnąca świadomość zmian klimatycznych, które są efektem również spalania biomasy leśnej oraz związanych z tym skutków społeczno-środowiskowych, zmieniła ten pogląd.

"Wiemy już, że spalanie drewna leśnego do produkcji energii na dużą skalę zagraża bioróżnorodności i wpływa na zmiany klimatu. Co istotne, wykorzystanie biomasy leśnej do celów energetycznych przyśpiesza i potęguje wycinkę lasów. Zagraża to ekosystemom leśnym, zmniejsza różnorodność biologiczną, wyniszcza gleby i sprawia, że lasy tracą swój bezcenny potencjał: dostarczanie wody pitnej, ochrona przeciwpowodziowa i czyste powietrze" - wyliczają naukowcy.

W związku z ogłoszeniem przez Ministerstwo Energii dwóch strategicznych dokumentów: „Polityki energetycznej Polski do 2040 roku” oraz „Krajowego planu na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030” naukowcy podkreślają, że w kształtowaniu polityki energetycznej i środowiskowej państwa szczególną uwagę należy zwrócić na zrównoważone zastosowanie biomasy drzewnej w przemyśle energetycznym. Zaznaczają też, że o ograniczone ilości drewna i ziemi z sektorem energetycznym konkuruje wiele gałęzi przemysłu, takich jak przemysł papierniczy, budownictwo, przemysł meblarski i chemiczny.

"Plany wykorzystania biomasy na skalę przemysłową w produkcji energii budzą szereg obaw. Istotne są zatem regulacje, które ograniczą możliwość nadużyć i zapewnią użycie do celów energetycznych tylko biomasy leśnej z odpadów, które (zgodnie z zasadą kaskadowego użycia) nie nadają się do innych celów. Dlatego wymagane są regulacje jasno definiujące ten rodzaj biomasy, eliminujące z zastosowań energetycznych surowce, które mogą być wykorzystane w inny sposób, wykluczające definitywnie z zastosowania drewno pełnowartościowe" - czytamy w apelu.

Sygnatariusze listu powołują się na ekspertyzy i badania, z których wynika, że dostępne w Unii zasoby drewna i ziemi nie wystarczą, aby do 2030 roku wypełnić zobowiązania dotyczące energii odnawialnej oraz – biorąc pod uwagę potrzeby innych sektorów – by wypełnić je zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Spełnienie celów polityki klimatycznej wymaga nie tylko zminimalizowania emisji, ale również utrzymania i odtworzenia na dużą skalę mechanizmów sekwestracji węgla, czyli oddzielenia i wychwycenia dwutlenku węgla ze spalin.

"Nie ma skuteczniejszych metod szybkiej sekwestracji, niż odtwarzanie na dużą skalę obszarów trwale zalesionych, przy czym warunkiem powodzenia tych działań jest zapewnienie, że zakumulowany w drewnie i glebach leśnych węgiel nie wróci do obiegu" - podkreślają.

Aby uniknąć szeregu negatywnych skutków wynikających z emisji gazów cieplarnianych, zagrożenia dla bioróżnorodności i konfliktów związanych z ziemią i jej użytkowaniem, Polska powinna wprowadzić zabezpieczenia dla niekontrolowanego wykorzystywania biomasy na cele energetyczne - zaznaczają naukowcy, apelując do rządu i parlamentu o weryfikację założeń „Polityki energetycznej państwa” i „Krajowego planu na rzecz energii i klimatu” w tym zakresie.

Apelują również m.in. o: wprowadzenie górnego pułapu dla wykorzystywania biomasy do produkcji energii na poziomie, który będzie umożliwiał jej zrównoważone dostarczanie; zapewnienie optymalnego i wydajnego systemu wykorzystywania źródeł biomasy; zapewnienie, że na skalę przemysłową w celach energetycznych wykorzystywana będzie tylko biomasa leśna odpadowa.

"Bioenergia z drewna nie jest dobrym rozwiązaniem problemu zmian klimatu – nie jest to energia wolna od emisji dwutlenku węgla, może wręcz prowadzić do jego emisji większej nawet niż z paliw kopalnych. Rozwiązaniem problemu zmian klimatycznych na świecie jest ochrona i odbudowa lasów, a nie ich spalanie" - podsumowują.

PAP - Nauka w Polsce

ekr/ zan/