Dzięki drapieżnikom małe ryby stają się sprytniejsze
Fot. Fotolia
Ryby, którym zagrażają drapieżniki mają więcej komórek mózgowych i są sprawniejsze umysłowo - informuje pismo „Royal Society Proceedings”. Badania przeprowadzono na małych słodkowodnych rybkach - strumieniakach.
Wcześniejsze badania sugerowały, że w obecności drapieżników trudniej jest o wytwarzanie komórek mózgowych. Tym bardziej zaskoczyły Kenta Dunlapa z Trinity College w Connecticut wyniki badań przeprowadzonych na strumieniakach (killifish) – małych słodkowodnych rybkach.
Jak się okazało, gdy wokół jest więcej drapieżników, u strumieniaków rośnie liczba komórek mózgowych. Zjawisko to zachodzi nawet u dorosłych osobników.
Dunlap i jego współpracownicy badali mózgi dziko żyjących strumieniaków (Rivulus hartii) pochodzących z trzech strumieni na karaibskiej wyspie Trynidad. W każdym strumieniu schwytali osiem dorosłych ryb z miejsca o dużej liczbie drapieżników i osiem z miejsca o niewielkim lub zerowym poziomie drapieżnictwa. Wybierali tylko samce, ponieważ wcześniejsze badania nad tymi rybami wykazały, że drapieżnictwo wpływa na mózgi samców, ale nie samic.
Naukowcy mierzyli wielkość mózgów samców, a także gęstość nowo powstałych komórek. Jak się okazało, w każdym strumieniu ryby z obu miejsc miały mózgi o podobnej wielkości w stosunku do swoich ciał, jednak te, które musiały uniknąć pożarcia przez większą liczbę drapieżników miały niemal dwukrotnie więcej nowych komórek mózgowych. Zdaniem Dunlapa może to oznaczać, że nowe komórki mózgowe mogą pozwolić na bardziej dostosowaną do sytuacji reakcję na zagrożenia.
Aby dowiedzieć się, czy efekt ten ma podłoże genetyczne, czy też jest wyłącznie odpowiedzią na środowisko, Dunlap i jego zespół hodowali i rozmnażali ryby z każdego miejsca, a następnie badali ich mózgi. Nawet przy braku drapieżników zwiększona liczba komórek mózgowych utrzymywała się u ryb pochodzących od tych, które żyły w obszarach o wysokim stopniu drapieżnictwa.
„Z biegiem czasu drapieżnictwo spowodowało, że populacje różnią się genetycznie, więc ta zasadnicza różnica jest teraz podtrzymywana” - mówi Dunlap. Dodaje, że ten wzór prawdopodobnie pojawiłby się u innych zwierząt, u których komórki mózgowe nadal powstają w wieku dorosłym.
„W przypadku ssaków i ptaków po osiągnięciu dojrzałości płciowej ciało i mózg nie rosną znacząco” - mówi. „Ale ryby rosną przez całe życie, podobnie jak wiele innych zwierząt które nie są ptakami i ssakami”. (PAP)
Autor: Paweł Wernicki
pmw/ ekr/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
