Łódzkie/ W niedzielę otwarcie Geoparku Owadów-Brzezinki
Szczątki unikatowych w skali świata olbrzymich zwierząt morskich, które odkryto na terenie kamieniołomu w Owadowie-Brzezinkach, będzie można obejrzeć w geoparku stworzonym w jego obrębie. Otwarcie placówki, połączone m.in. z wykładami naukowców, odbędzie się w niedzielę 23 czerwca.
Geopark powstał w sąsiedztwie kamieniołomu Owadów-Brzezinki, który położony jest w północno-zachodniej części Gór Świętokrzyskich w gminie Sławno. Jest to jedno z najbardziej unikatowych i bogatych stanowisk paleontologicznych odkrytych w ostatnich latach na świecie. Do tej pory naukowcy odkryli tam m.in. szczątki pierwszego znanego w naszym kraju latającego gada - pterozaura czy nowy dla nauki gatunek gada morskiego z grupy ichtiozaurów.
Na geopark składać się będzie muzeum paleontologiczne i ścieżka edukacyjna. Jak opisuje w rozmowie z PAP jeden z autorów koncepcji ekspozycji, dr Daniel Tyborowski z Muzeum Ziemi PAN, w muzeum znajdzie się kilkaset okazów głównie zwierząt morskich, które żyły 148 mln lat temu - czyli w czasie późnej jury, kiedy po Ziemi stąpały dinozaury. W przygotowanie scenariusza wystawy zaangażowany był również dr Błażej Błażejowski z Instytut Paleobiologii PAN i inni eksperci. Tyborowski podkreśla, że inspiracją były podobne placówki z zachodniej Europy.
Wśród najciekawszych prezentowanych na wystawie skamieniałości - zdaniem Tyborowskiego - są te należące do wielkich drapieżnych ryb i morskich gadów czy rzadko spotykanych w zapisie kopalnym skrzypłoczy (stawonogów). Jest też wielka kolekcja owadów - pasikoników, ważek i chrząszczy, które zachowują się zazwyczaj bardzo rzadko.
"Odkrycia w Owadowie pokazują, że obszar ten był blisko 150 mln lat temu prawdziwym tyglem, gdzie mieszkała olbrzymia różnorodność gatunków zwierząt morskich, które pochodziły z różnych regionów jurajskiej Europy. Pojedyncze gatunki znane z Owadowa paleontolodzy odkrywają na przykład w Wielkiej Brytanii czy w Rosji. Ale nigdy nie odkrywano ich razem, zamieszkujących jeden rejon, co jest widoczne właśnie w Owadowie" - dodaje.
Zdaniem Tyborowskiego takie nagromadzenie gatunków w jednym miejscu jest absolutnie unikatowe w skali światowej. "Nie ma drugiego takiego stanowiska" - podkreśla. Zwraca uwagę, że unikatowa jest nie tylko wielka różnorodność, ale też stopień zachowania skamieniałych okazów. Tak jest choćby w przypadku krokodyla czy kolekcji gigantycznych owadów.
Wewnątrz muzeum prezentowane będą również modele zwierząt, których szczątki odkryto w Owadowie, m.in. ichtiozaura czy żółwia. Wykonała je paleoartystka Marta Szubert w ścisłej konsultacji z naukowcami. Zadbano nawet o wykonanie zgodnego ze stanem aktualnej wiedzy naukowej koloru pigmentacji prahistorycznych zwierząt.
Częścią geoparku będzie również ścieżka edukacyjna, gdzie na tablicach informacyjnych będzie można zapoznać się z informacjami dotyczącymi m.in. lokalnej geologii i odkryć w Owadowie. Jest ona zwieńczona kopcem, z którego zwiedzający obejrzą panoramę kopalni, a latem pracujących w jej obrębie paleontologów.
Bogactwo stanowiska w kamieniołomie Owadów-Brzezinki odkrył w 2012 r. dr Adrian Kin (1979-2012). Odnotował wówczas ogromną różnorodność jurajskich gatunków. W tym samym roku ruszyły szeroko zakrojone wykopaliska, które trwają do dziś.
Pomysłodawcą geoparku była gmina Sławno. Tyborowski podkreśla wzorcową współpracę z wójtem gminy - Tadeuszem Wojciechowskim.
Geopark został sfinansowany ze środków unijnych w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Prace koncepcyjne rozpoczęły się w 2016 r., a budowa trwała dwa lata - od 2017 r. Całkowita wartość projektu wyniosła blisko 10,5 mln zł. W jego ramach znalazła się też budowa ścieżki rowerowej i pieszo-rowerowej, skateparku, punktu i centrum informacji turystycznej.
PAP - Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski
szz/ agt/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
