Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
12.10.2017 aktualizacja 12.10.2017

Wybuchy wulkanów przyczyniają się do powstania El Niño

Fot. Fotolia Fot. Fotolia

Potężne erupcje wulkaniczne w tropikach mogą wywoływać na Pacyfiku zjawiska El Niño, które mają ogromny wpływ na globalny klimat – wynika z badania opublikowanego w czasopiśmie ”Nature Communications”.

Przeprowadzone przez naukowcow symulacje modeli klimatycznych pokazały, że El Niño nasila się w ciągu 12 miesięcy po wielkiej erupcji wulkanicznej. Tak zdarzyło się po potężnym wybuchu filipińskiego wulkanu Pinatubo w czerwcu 1991 roku.

Podczas silnej erupcji do stratosfery wyrzucane są miliony ton dwutlenku siarki (z Pinatubo ok. 20 mln ton), które tworzą chmurę kwasu siarkowego. Odbija ona promieniowanie słoneczne, obniżając w ten sposób średnią globalną temperaturę powierzchni Ziemi. To z kolei wpływa na cyrkulację powietrza nad Pacyfikiem i rozwój zjawiska El Niño.

”Nie potrafimy przewidzieć erupcji wulkanów, ale kiedy dojdzie do kolejnej, będziemy już potrafili dużo lepiej prognozować jej skutki (...). Potrzebujemy tylko jednej liczby – ilości dwutlenku siarki trafiającego do stratosfery, którą można zmierzyć za pomocą satelit dzień po erupcji” – mówi jeden ze współautorów publikacji, prof. Alan Robock z Uniwersytetu Rutgers w New Brunswick (USA).

Z badania wynika, że zjawiska o cechach El Niño wystąpiły po czterech z pięciu wielkich erupcji wulkanicznych po 1882 roku: Santa Marii w Gwatemali w 1902 r., wulkanu Agung w Indonezji (1963 r.), El Chichon w Meksyku w 1982 oraz Pinatubo.

Badacze skoncentrowali się na przypadku Pinatubo, ponieważ była to największa erupcja w erze nowych technologii - i tym samym najlepiej udokumentowana.

Są zdania, że wybuchy o takiej sile jak Pinatubo mogą skracać zjawisko La Niña (ochłodzenia wód powierzchniowych Pacyfiku), wydłużają El Niño, a podczas tzw. okresów neutralnych oscylacji południowej skutkują nietypowymi okresami ociepleń.

Robock zapewnia jednak, że po następnej dużej erupcji wulkanicznej on i jego zespół bedą w stanie sporządzić wiarygodne prognozy nasilenia El Nino oraz sezonowych temperatur i opadów.

”Jeśli jesteś rolnikiem i mieszkasz tam, gdzie El Nino lub jego brak wpływa na to, ile spadnie deszczu, możesz w oparciu o taką prognozę opadów wcześniej zaplanować swoje uprawy” – przekonuje.

Zjawisko El Niño to cykliczne (co 2-5 lat) ocieplenie powierzchniowych wód środkowego i wschodniego Pacyfiku. Jest jedną z faz oscylacji południowej (ENSO, El Niño – Southern Oscillation), zespołu cyklicznych zjawisk atmosferyczno-oceanicznych.

Oscylacja południowa ma 3 stadia: ciepłe (El Nińo), chłodne (La Nińa) i neutralne (okres przejściowy między El Nińo i La Nińa). Jest jednym z głównych zjawisk wpływających na pogodę i klimat na Ziemi.(PAP)

dwo/ zan/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024