Nowe badania wiru nad południowym biegunem Wenus
Wiry polarne to układy ciśnienia o charakterze cyklonu, związane z obszarami biegunowymi planety. Takiego rodzaju wir obserwowany jest na Wenus przez sondę Venus Express. Wyniki badań opisano w internetowym wydaniu czasopisma „Nature Geoscience”.
Naukowcy z zespołu kierowanego przez Itziar Garate-Lopez z Universidad del Paı´s Vasco (UPV/EHU) w Hiszpanii przeanalizowali zdjęcia uzyskane w podczerwieni za pomocą instrumentu VIRTIS, pracującego na pokładzie europejskiej sondy Venus Express. Instrument umożliwia uzyskiwanie widm dla różnych warstw atmosfery i można dzięki niemu badać niskie i wysokie chmury na Wenus.
Wiry nad biegunami planet są powszechne w Układzie Słonecznym, aczkolwiek ich własności różnią się pomiędzy planetami. Na przykład Wenus i Ziemia są zbliżone pod względem rozmiarów planety, ale Wenus obraca się dookoła swojej osi znacznie wolniej (aż 243 dni ziemskie), co wpływa na różnice w wirach polarnych.
Nad biegunami Wenus przez cały czas występują wiry, które zmieniają swój kształt i rozmiar. Najnowsze wyniki badań wskazują, że wiatry wiejące w wirach zmieniają się chaotycznie z dnia na dzień. Mimo kilkuletnich obserwacji naukowcy nie potrafią wyjaśnić, dlaczego wir potrafi zmienić swój kształt w ciągu jednego dnia, a innym razem pozostaje stabilny na przestrzeni tygodni. Ta nieprzewidywalność odróżnia polarne wiry na Wenus od ich odpowiedników na Ziemi czy Saturnie.
Wenusjański wir polarny nad biegunem południowym to cyklon o olbrzymiej skali, obejmujący obszar atmosfery rozległy pionowo na ponad 20 km. Występują w nim dwa centra rotacji, na wysokości 42 i 62 km nad powierzchnią planety, które wędrują wokół bieguna południowego z prędkościami do 55 km/h i bez ustalonego schematu. Wir jest uwięziony w rejonie polarnym poprzez otaczający go obszar zimnego powietrza z obszarów podbiegunowych. „Oko cyklonu” ma wymiary około 2200 na 1400 km.
Sonda Venus Express została wystrzelona przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) w 2005 roku. Krąży po orbicie wokół Wenus, badając dokładnie jej atmosferę. (PAP)
cza/ mrt/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
