Szympansy potrafią współpracować, jeśli widzą w tym korzyść
Umiejętność zespołowej pracy uznawana jest za jedno z większych osiągnięć naszego gatunku. Teraz naukowcy informują w "Biology Letters", że wspólne działanie ma swoje ewolucyjne korzenie u naszych najbliższych krewnych, szympansów.
Naukowcy z brytyjskiej Warwick Business School i niemieckiego Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka w Lipsku chcieli sprawdzić, czy nasza umiejętność współpracy i koordynowania działań ma ewolucyjne korzenie. W serii doświadczeń potwierdzili, że małpy nie tylko koordynują działania prowadzone wespół z innymi. Jednocześnie rozumieją, że aby osiągnąć wspólny cel, należy wspierać partnera w jego roli.
W ramach badania naukowcy obserwowali tuzin szympansów z kenijskiego rezerwatu Sweetwaters Chimpanzee Sanctuary. Trafiają tam zwierzęta osierocone, których rodziców schwytali lub zabili kłusownicy.
Małpy dobrano w pary i ustawiono po dwóch stronach zmyślnie skonstruowanego, plastikowego pudła, zawierającego winogrona. Aby się do nich dobrać, szympans stojący przy otworze z tyłu pudła musiał użyć czegoś w rodzaju pogrzebacza i popchnąć owoc na specjalną platformę. Wtedy jego kolega stojący z przodu, za pomocą grubego patyka manipulował tą platformą tak, by leżące na niej winogrona stoczyły się na dno pudełka. Stamtąd można było swobodnie do nich sięgnąć.
Na początku doświadczenia oba narzędzia dostawała tylko jedna z małp. Po chwili dłubania przy pudle 10 spośród 12 osobników wpadało na pomysł, że jedno z narzędzi należy przekazać partnerowi. W 73 procentach prób małpy dzieliły się narzędziami we właściwy sposób.
"Zauważyliśmy spore indywidualne różnice dotyczące tego, jak szybko zwierzęta zaczynały przekazywać sobie narzędzia. Jeśli jednak choć raz tak właśnie postąpiły, podczas kolejnych prób przekazywały sobie narzędzia w 97 proc. przypadków i skutecznie współdziałały. Efektem było dobranie się do owoców w 86 proc. podejść" - opowiada dr Alicia Melis z Warwick Business School.
"To badanie pokazuje, że podczas wspólnie wykonywanego zadania szympansy potrafią zwracać uwagę na działania partnera i wiedzą, że nie wystarczy sama jego obecność, ale że musi on grać konkretną rolę, by akcja zakończyła się sukcesem. Potrafią współdziałać strategicznie tak jak ludzie i zdawać sobie sprawę, że dla osiągnięcia celu nie wystarczy współpraca, ale też ważne są role odgrywane w jej trakcie przez oba zwierzęta" - podkreśla Melis.
"Normalnie szympansy, próbując zyskać dostęp do pokarmu, silnie rywalizują i zapewne najchętniej działałyby same, by - dobierając się do owoców, zyskać na nie monopol. To badanie pokazuje jednak, że chcą strategicznie wspierać partnera, wypełniającego określoną rolę, kiedy ich własny sukces zależy od udziału partnera" - dodaje badaczka.
Rozpoczynając całe to badanie naukowcy chcieli ustalić, skąd pochodzi ludzka umiejętność współpracy i współdziałania, i czy jest ona czymś unikalnym w świecie zwierząt. "Wiele gatunków zwierząt potrafi współpracować, aby osiągnąć wspólne korzyści, np. obronić terytorium czy upolować ofiarę. Jednakże poziom celowej współpracy, ukrytej w działaniach tych grup bywa niejasny, zaś sukces może wynikać z niezależnych, choć jednoczesnych działań ukierunkowanych na ten sam cel" - tłumaczy Melis.
"Nowe badanie dowodzi, że jedni z naszych najbliższych zwierzęcych kuzynów, szympansy, nie tylko celowo współdziałają, ale też rozumieją potrzebę pomocy partnerowi w jego roli, co pozwala osiągnąć wspólny cel - dodaje. - Mówimy o umiejętnościach występujących zarówno u szympansów, jak i ludzi, i dlatego można podejrzewać, że umiejętności te były obecne u ich wspólnego przodka, zanim u ludzi ewoluowały ich własne, złożone formy współpracy". (PAP)
zan/ agt/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
