Nauka dla Społeczeństwa

20.04.2024
PL EN
06.11.2012 aktualizacja 06.11.2012

Ewolucja ptaków przyspiesza

Fot. Fotolia Fot. Fotolia

Wiele wskazuje na to, że ewolucja ptaków przyspiesza - twierdzą na łamach "Nature" naukowcy z Simon Fraser University - autorzy drzewa genealogicznego, które łączy wszystkie znane gatunki ptaków współczesnych i kopalnych.

Na opracowanie potężnego drzewa genealogicznego ptaków naukowcy z Simon Fraser University (SFU) w Kanadzie, Yale University (USA), University of Sheffield (W. Brytania) oraz University of Tasmania (Australia) potrzebowali aż pięciu lat.

Uwzględnili wyniki badania DNA i analizy skamieniałości sprzed milionów lat, pozostałych po przodkach ptaków, żyjących w czasach dinozaurów. Do analiz danych zaprzęgli potężne superkomputery. Stworzyli też mapę, na której widać, kiedy i gdzie na ziemi dochodziło do dywersyfikacji badanej grupy.

W "Nature" naukowcy zaprezentowali proces, dzięki któremu 9 993 gatunki współczesnych ptaków stały się tym, czym są.

Opierając się na dotychczasowych wynikach badań naukowcy spodziewali się potwierdzić, że z biegiem czasu proces wyodrębniania się nowych gatunków ptaków wyraźnie spowolni. Odkryli jednak, że tempo procesu ich różnicowania się nie tylko nie maleje, a wręcz wzrasta.

"Może ptaki są jakieś specjalne" - sugeruje biolog z SFU, Arne Mooers. - Może radzą sobie tak świetnie, że potrafią unikać lokalnego współzawodnictwa z krewniakami i zaczynać od nowa gdzie-bądź, w różnych momentach historii i w różnych miejscach na ziemi, dając początek masie nowych gatunków".

Ponieważ trzy czwarte wszystkich gatunków ptaków można spotkać w pobliżu równika, naukowcy zakładali, że właśnie w tamtym rejonie proces różnicowania się gatunków zachodzi stosunkowo najczęściej. Nowe badanie pozwoliło jednak stwierdzić, że tempo specjacji wcale nie maleje na innych szerokościach geograficznych, dalej od równika.

Wiadomo, że w ostatnich 15 milionach lat tropikalny biom - czyli rozległy obszar o określonym klimacie, charakterystycznej szacie roślinnej i szczególnym świecie zwierzęcym - systematycznie się kurczył - przypomina Jeff Joy z SFU. "Być może zagęściło się tam od gatunków dlatego, że ptaki bardziej się skupiają na wciąż im dostępnych, tropikalnych terenach" - sugeruje.

Naukowcy zauważają, że duża zdolność skrzydlatych mieszkańców ziemi do różnicowania się to za mało, by nadrobić straty związane z jednoczesnym wymieraniem, do którego dochodzi w związku z aktywnością człowieka. Naukowcy szacują, że na ostatnich etapach ewolucyjnej historii ziemi nowy gatunek ptaków pojawiał się mniej więcej co 700 lat. Aktywność ludzi sprawia, że ich gatunki wymierają trzysta razy szybciej. (PAP)

zan/ tot/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024